Iedere week spreken we ‘dubbende’ dertigers en veertigers die meedoen aan ons loopbaanoriëntatieprogramma. Door de grote keuzevrijheid is keuzes maken niet gemakkelijker geworden. Meestal komt de vraag: Ik weet helemaal niet wat ik wil! Of: Ik weet wat ik wil, maar ben bang voor het verlies van zekerheid, wat nu?

Tijdens ons programma: “In vijf stappen fluitend naar je werk” draait het voor ons om twee vaardigheden die we je proberen eigen te maken zodat je de regie van je loopbaan in eigen handen kunt nemen.
Die 2 vaardigheden zijn: keuzevaardig worden en netwerkvaardig worden. In dit artikel gaan we in op de eigenschap: keuzevaardig worden.

Waarom is keuzes maken moeilijk voor sommigen?
– Je bent bang om de verkeerde keuze te maken
– Je weet niet wat je daadwerkelijk wil, het wordt verwarrend
– Je denkt dat eenmaal gemaakte keuzes voor het leven vaststaan
– Je keuze moet perfect zijn, op zoek naar de perfecte baan!
– Je bent erop gericht om je verlies zo beperkt mogelijk te houden
– Je ervaart kiezen als negatief en denkt vooral aan wat je níet kiest en denkt vooral aan de beperking die je jezelf oplegt
– Je wilt alles doen, zien en ervaring en overal bijzijn en aan alles meedoen. Je doet liever alles een beetje, dan dat je echt een keuze maakt.

De conclusie is dat het maken van grote keuzes in het leven voor veel mensen een ingewikkeld proces is. Hoe meer opties, hoe lastiger het vaak wordt.
Wanneer je wilt weten wat je met je leven of loopbaan moet doen zul je een keuze moeten maken!

Waaraan voldoet een goede keuze?
1 Het zorgt voor een goed gevoel, maar ook een goed gevolg.
Bijvoorbeeld je neemt iedere dag een gezonde smoothie en merkt dat je beter in je vel zit.
2 Je bent er goed in. Wat je doet, gaat bijvoorbeeld bijna vanzelf, kost je weinig energie.
3 Je voegt iets positiefs toe aan de wereld of aan anderen en je voelt je nuttig en waardevol.

Hoe maken mensen keuzes?
Prof. Dijksterhuis van het boek het slimme onbewuste geeft drie manieren aan hoe mensen keuzes maken.
1. Maak een snelle keuze waarbij nauwelijks wordt nagedacht.
2. Neem belangrijke informatie in je op en slaap er eerst een nachtje over. Houdt het goede gevoel de volgende dag aan, dan kies je ervoor.
3. Maak een analyse van de opgenomen informatie en kies voor het beste alternatief.
De meeste mensen gaan voor de derde optie. Dijksterhuis betwijfelt sterk of dit ook de beste optie is. Lang nadenken blijkt lang niet altijd te helpen bij het nemen van een beslissing. Het onbewuste kan veel meer dan we vaak denken. Zo bezitten we onbewuste kennis en nemen onbewuste denkers vaak betere beslissingen dan snelle, bewuste denkers.

Hieronder volgt een aantal praktische tips en omschrijving van andere hulpmiddelen wanneer je last hebt van keuzestress.

Tip 1: Daag je overtuiging eens uit!
Vind jij van jezelf dat je alleen een goede keuze kunt maken als deze weloverwogen en helemaal tot in details uitgezocht genomen is?
Vraag je dan af, of het noodzakelijk is om alle mogelijkheden vooraf te kennen? Is het zelfs haalbaar om alles vooraf te kennen, te overzien en te begrijpen? Vraag eens aan mensen die hun ideale baan gevonden hebben, hoe zij deze keuze gemaakt hebben? Vast niet door het hele beroepenregister na te gaan. De moeilijkste keuzes maken we nu eenmaal meer op ons gevoel en onze intuïtie. Ons onbewuste speelt een grote rol bij onze beslissingen. En dat is maar goed ook. Sommige beslissingen zijn zo complex dat we met de beperkte capaciteit van ons bewustzijn nooit tot een goede keuze zouden komen. Een reeks van experimenten toont bovendien aan dat onze onbewuste beslissingen veel beter zijn dan de beslissingen waar we zogenaamd goed over na hebben gedacht.

Tip 2: Gebruik de beslissingsboom bij minder complexe keuzes
Wil je toch een onderbouwde keuze maken en niet alleen je intuïtie laten spreken? Maak dan gebruik van de zogenaamde ‘beslissingsboom’.

Stap 1: Schrijf je mogelijkheden op: het is belangrijk om helder te krijgen wat er allemaal mogelijk is. Soms zorgt het denken over deze stap er ook voor dat je nieuwe mogelijkheden ontdekt.
Stap 2: Schrijf op wat de voor- en nadelen zijn van de verschillende mogelijkheden. Bijvoorbeeld: “het duurdere huis is ruimer en heeft een betere ligging, maar je kunt niet meer op vakantie de komende twee jaar. Het minder dure huis is wat donker en er is kans dat je er uitgroeit als je nog een baby krijgt. Maar je kunt wel op vakantie.” Schrijf voor elke keuze de argumenten voor en de argumenten tegen op.
Stap 3: Geef de argumenten een cijfer en tel ze op. Argumenten tegen krijgen negatieve cijfers (-4 of -2 bijvoorbeeld). Argumenten voor krijgen een positief cijfer (zoals een 6 of een 8). Tel de cijfers achteraf op en kijk welke mogelijkheid wint. Dat is de winnaar en je keuze.

Tip 3: Ontwikkel meer zelfkennis en vertrouwen en werk aan een toekomstvisie. Ga na wat je echt belangrijk vindt in het leven. Kijk naar je werkwaarden, jouw drijfveren , voorkeuren en jouw interesses, maar ook waar je goed in bent.
Vertrouw erop dat als we een beslissing definitief maken, dat er een prachtig psychologisch proces plaatsvindt in ons brein dat ervoor zorgt dat we onze keuze gaan ‘rechtvaardigen’. En als we dan toch nog verkeerd kiezen, bedenk dat er dan altijd weer een nieuw keuze moment is!

Hulpmiddel bij het maken van keuzes
Een ander hulpmiddel is de creatiespiraal van Marinus Knoope. De creatiespiraal is een model dat je kunt gebruiken om van je wensen werkelijkheid te maken. Het laat twaalf stappen zien die een mens nodig heeft om al zijn of haar wensen te realiseren. De twaalfde stap sluit weer aan op de eerste stap, waarmee je weer een nieuwe wenscyclus kan starten.

 

Afbeeldingsresultaten voor creatiespiraal marinus knoope

Lukt het je niet om op eigen kracht een nieuwe keuze te maken? Neem een loopbaancoach in de arm en ga kijken waar voor jou de belemmering zit en of wat je echt belangrijk vindt! Na 3 tot 5 sessies kom je er vaak wel uit en lukt het jou zélf een nieuwe keuze te maken!